Als puber (b)lijkt Timo onbereikbaar
Het eerste jaar was Timo een lief ventje bij de catechese. Aanhankelijk, vrolijk en vol ervaringsverhalen. Als ik een vraag stelde, stak hij bijna altijd als eerste zijn vinger op. Een slimme kerel, die van thuis uit goed wist wat ik graag wilde horen.
Na verloop van tijd transformeerde Timo van kind tot puber. Zijn jas bleef aan bij binnenkomst en hij hing steeds vaker ongeïnteresseerd op zijn stoel. Bij voorkeur op twee poten. De bereidwilligheid om te kletsen ging nu naar zijn leeftijdsgenoten gedurende de les, in plaats van te antwoorden bij een vraag die ik stelde. Timo was inmiddels veertien. Een stoere kerel, die op school een niveau omlaag ging. In de groep had ik er werk mee, maar in het persoonlijk contact bleef hij de oude. Waren zijn vrienden uit beeld? Dan babbelde hij weer met me als vroeger. Wat meer als kerels onder elkaar, maar niet minder gezellig.
Wellicht is dit voor medecatecheten een herkenbare ervaring. Ze komen als kind binnen en je laat ze jaren later als volwassene weer los. In de tussenliggende jaren gaan ze met jou door een stormfase, waarbij ze alles wat zij kinderlijk beaamden nu ter discussie stellen. Tot langzaam de koers weer bijbuigt, of niet.
Een paar overwegingen voor catecheten die leidinggeven aan opstandige pubers:
- Besef dat de geregeld ongeïnteresseerde houding van pubers meer te maken heeft met hun onderlinge groepsdruk, dan met jou als catecheet.
- Koppel pubergedrag los van de persoon zelf. Als vanbinnen overhoopligt, is het moeilijk om naar buiten toe constructief gedrag te tonen. Ze moeten er doorheen, heb wat geduld.
- Begrens ongewenst gedrag duidelijk, consequent en constructief. Benoem daarbij het gewenste gedrag, niet alleen het ongewenste.
- Beloon positief meedoen met een persoonlijke noot in de wandelgangen: ‘Dat vond ik mooi, dankjewel!’
- Buit persoonlijke momenten onder vier ogen uit. Begin een gesprekje over het bijbaantje, de nieuwe mobiel of de leuke dingen die worden ondernomen met vrienden. Laat school gerust buiten beschouwing, daar worden ze al genoeg mee vermoeid. Begin ook gerust over de persoonlijke verhouding met de Heere. Ze verwachten immers niet anders? Doorbreek de muur van stilzwijgen met warm en persoonlijk contact.
Wellicht is de allerbelangrijkste opdracht voor catecheten in de omgang met pubers; de keuze van een juiste grondhouding. Heb hen lief. Persoonlijk, geduldig en volhardend. Je kreeg een unieke taak in het leven van deze jongeren: hen iets tonen van Wie Christus is voor zondaren. Dat mag ons onszelf kosten, toch?
