Deel 3 | Oordeel en barmhartigheid

Bijbellezen

Jona 3

Zingen

Psalm 38:1 en 9, Psalm 142:1 en 2

Startopdracht

Doel: je inleven in Bijbelse personen. 

Lees samen Jona 3.  

1. Wat zou jij doen als je Jona was?  
2. Welke manier zou jij kiezen om het oordeel aan Ninevé te vertellen?  
3. Bedenk in groepjes wat nodig is om oordeelsprediker te zijn, zoals Jona was.  
4. Schrijf de kernwoorden op een vel papier. Hang alle vellen naast elkaar. Voldeed Jona hieraan?  

Na deze avond...

1. weet je dat het oordeel aan Ninevé is gebracht en de Heere dit oordeel niet uitvoert; 
2. besef je hoe belangrijk het is om oprecht berouw over je zonden te hebben; 
3. kun je zonden uit je eigen leven aanwijzen en vertellen hoe je berouw over je zonden toont.  

Kerntekst

'En God zag hun werken, dat zij zich bekeerden van hun boze weg; en het berouwde God over het kwaad, dat Hij gesproken had hun te zullen doen, en Hij deed het niet.' (Jona 3:10)

Uitleg | Levend voorbeeld

Herinner je je nog die onbuigzame, eigenwijze Jona uit Jona 1? Hij wilde niet naar het Woord van de Heere luisteren en ging zijn eigen gang. Daardoor maakte hij veel mee. In dit derde hoofdstuk van Jona begint de Heere weer opnieuw. Jona moet een boodschap van oordeel gaan vertellen aan de mensen in Ninevé. Dat is vast geen leuk werk voor hem geweest. Toch gehoorzaamt hij het Woord van de Heere nu wel.  

De Heere heeft het hart van Jona klaargemaakt (zie Jona 1 en 2). Na alles wat hij heeft meegemaakt kan hij nu een betere boodschapper zijn. Zijn hart volgt het bevel van de Heere. Jona gaat nu wel. Moet je je voorstellen wat een onheilsboodschap hij brengt. Toch is hij zelf het levende voorbeeld van Gods barmhartigheid. De Heere heeft hem immers niet gedood, maar Zijn knecht juist geleerd om te luisteren.  

Het valt niet mee. Ninevé is een megastad. Een enorme hoofdstad met grote poorten en flink aanzien. Jona preekt en preekt. Drie dagen is hij bezig om het oordeel aan alle inwoners te vertellen. Nog 40 dagen hebben ze de tijd. Dan zal God komen met Zijn oordeel als straf op de zonde. De hele stad zal worden omgekeerd en verwoest. 

Gespreksvragen | Levend voorbeeld

1.  

a. Wat heeft Jona eerst geleerd voor hij in Ninevé komt? 

b. Wat hebben gehoorzaamheid en bekering met elkaar te maken? 

c. Waarom stuurt God een boeteprediker naar Ninevé, denk je? 

d. Wat zegt dit over Gods barmhartigheid? 

2. Als je het Bijbelboek Jona goed leest, is het onwaarschijnlijk dat Jona hoopt dat Ninevé zich tot God bekeert.  

a. Als je weet dat je buurjongen niet bekeerd is, hoe ga jij dan met hem om? 

b. Waarom kun je het beste over God spreken als je zelf Zijn stem hebt gehoord? 

Uitleg | Wie weet

Wat je ook zou verwachten, dit niet. Want drie dagen boetepreken van een eenzame onheilsprofeet brengt héél Ninevé in beweging. De mensen in Ninevé gaan geloven in God. Ze nemen de boodschap van Jona heel serieus. Ze gaan niet bij de pakken neerzitten. Dat had ook gekund. Maar nee, ze tonen actief berouw aan de Heere.  

Wat er in Ninevé gebeurt, is heel opvallend. Stel je voor: de hele stad bekeert zich! De mooie kleren gaan uit, de mensen kleden zich in zakken en doen as op hun hoofd. De rouwkleding komt uit de kast. De Ninevieten roepen een vasten uit. Het eten laten ze staan, als teken van berouw. De hele bevolking doet mee, en dat alles op vrijwillige basis. Je staat toch verstelt van zo’n enorm wonder! Of toch niet, als de Heilige Geest het werkt?! Niemand houdt tegen wat Hij werkt, toch?  

De koning van Ninevé neemt zijn verantwoordelijkheid. Als hij hoort wat er in de stad gebeurt, staat hij op van zijn troon en volgt hij het voorbeeld van de inwoners. Hij kleedt zich ook in een rouwgewaad en gaat in het stof zitten. Hij roept een wet uit, waarin staat dat iedereen moet vasten. Niemand mag iets eten of drinken. Zo ernstig nemen ze het dus op in Ninevé. Dit is niet alleen een uiterlijk berouw. Iedereen moet sterk tot God roepen. Bekering is noodzakelijk. Ze moeten zich afkeren van de zonden. Zelfs de dieren moeten meedoen.  

Je kunt je afvragen of de mensen van Ninevé een goed doel hebben gehad met hun maatregelen. Dat doel staat in vers 9 van Jona 3. Wie weet hoort God hen. Wie weet keert God Zich om en krijgt Hij berouw. Misschien zal God toch Zijn toorn niet laten komen en de stad sparen. Wie weet. Misschien hoeven we niet om te komen. De mensen van Ninevé doen een beroep op Gods barmhartigheid. Ze bekeren zich, met geloof op Gods genade en ontferming. Wie zich zó in de armen van God werpt, laat de Heere niet staan.  

Gespreksvragen | Wie weet

3. 

a. Wat vind je van de gedachte die de Ninevieten hebben dat God misschien berouw krijgt? 

b. Denk samen na over de vraag welk berouw het meest nodig is: een uiterlijk of een innerlijk berouw. 

c. Heb jij berouw over je zonden? Waarom wel of niet?  

4. Denk na over de volgende stellingen: 

a. De mensen van Ninevé nemen veel risico, want ze weten niet of God hun geroep hoort. 

b. Berouw is niet per se nodig, we weten zonder berouw ook wel dat God genadig is. 

Uitleg | Verhoring

God ziet het berouw van de 120.000 mensen die in Ninevé wonen. Het was in die tijd een stad van wereldformaat. God ziet hun berouw en krijgt Zelf berouw. Hij besluit het aangekondigde oordeel niet te voltrekken. Wat bijzonder om te lezen dat God Zich bekeert. God ziet dat de Ninevieten de zonde laten. Hij merkt dat ze zich in Ninevé van hun zonde afkeren. Wat Hij aangezegd heeft aan ramp en onheil, doet Hij niet.  

Dat roept toch een vraag op. Als God onveranderlijk is, hoe kan het dan dat Hij niet doet wat Hij eerst laat verkondigen? Waarom keert Hij dan de stad niet om? God is onveranderlijk, dat klopt. Maar Hij is ook barmhartig. Zó barmhartig, dat Hij het rechtvaardige oordeel intrekt. Hij spaart de mensen en de dieren van Ninevé. Hun bekering was echt. Niet alleen de buitenkant, ook van binnen. Dat zegt de Heere Jezus Zelf in Mattheüs 12:41. Het berouw van God betekent geen verandering in Zijn besluit, want niets kan Zijn hoog besluit ooit keren, maar wel een verandering in de uitvoering daarvan. 

De Heere reageert op het gebed. Hij hoort het geroep. Hij ziet het berouw. Waarom doet God dat toch? Waarom deze verandering? Omdat God Zelf het gebed als middel aanwijst. Juist door het gebed wil de Heere werken. Juist op het gebed doet God grote wonderen. Ten diepste voltrekt God Zijn oordeel niet, omdat Hij het aan Christus heeft voltrokken op de kruisheuvel Golgotha. Daarom geldt het voor iedere zondaar of zondares die in ootmoed aan de voeten van Christus terecht komt: ‘En Hij deed het niet.’ Dat is vrijspraak, dat is vergeving. En Hij deed het niet vanwege het werk van Christus.  

Een hele stad bekeert zich. Stel je voor dat heel Amsterdam zich zou bekeren. Het kan bij God. Kijk maar naar Ninevé. 

Gespreksvragen | Verhoring

5. God ziet het berouw van de Ninevieten. 

a. Wat waren de gevolgen van het berouw van de Ninevieten? 

b. Op welke manier kun jij je berouw laten zien? 

c. Hoe weet je dat God je berouw ziet en je geroep hoort? 

Slotopdracht

Ga in groepen uiteen. Iedere groep bedenkt een paar zonden van jouw eigen dorp/stad en hoe je daar berouw over zou moeten tonen. Vervolgens maakt elke groep hier een interview van: iemand stelt vragen over de zonden waarvan jouw dorp/stad zich zou moeten bekeren en anderen geven antwoorden. Maak van dit gesprek een filmpje op je mobiel.