Deel 1 | Jona, de ongehoorzame profeet
Je zit op een doordeweekse avond thuis even uit te rusten van een pittige school- of werkdag. Je gedachten gaan naar het komende weekend. Lekker vrij zaterdag en zondag. Je hebt er zin in, twee dagen waarop je niet naar school of naar je werk hoeft. Dan gaat de telefoon. Een lid van de plaatselijke evangelisatiecommissie belt je. 'Joh, jou moet ik precies hebben. Aanstaande zaterdag gaan we evangeliseren in de stad en we kunnen jou daar goed bij gebruiken...'
Lezen
Zingen
Psalm 30 : 2 en 3 | Psalm 25 : 2 en 5 | Doorgrond mijn hart (Tot Zijn eer 60) | Leer mij Uw weg, o Heer’ (Tot Zijn eer 137) | Wees ook jij een discipel (Zangbundel 180)
Startopdracht
Verdeel de groep in tweetallen. Vertel aan je buurman/buurvrouw wat gehoorzaamheid voor je betekent en waarom. Gebruik daarbij de volgende zin: 'Gehoorzaamheid betekent voor mij ..., omdat ... '
Bespreek daarna in de groep de overeenkomsten en verschillen tussen de tweetallen.
Na deze avond
1. weet je dat God almachtig is en dat Hij Zijn knechten stuurt waarheen Hij wil;
2. besef je dat de Heere gehoorzaamheid van je vraagt;
3. kun je vertellen wat het in jouw leven betekent om de Heere te gehoorzamen.
Uitleg | Achtergrondinformatie bij het Bijbelboek Jona
Het boek Jona is een van de zogenoemde 'kleine profeten'. Het is een opvallend boek, want in de andere profetische boeken wordt de nadruk gelegd op wat er geprofeteerd wordt, terwijl in dit boek het leven van de profeet centraal staat. In het boek Jona gebeuren ongelooflijke dingen. Toch wordt er een waargebeurde geschiedenis in verteld. Hieruit blijkt heel duidelijk: God is een God van wonderen! Het boek Jona bevat natuurlijk niet alleen een boeiende geschiedenis. De Heere wil ons er dingen door leren. De belangrijkste les van het boek Jona is dat God rechtvaardig is, zelfs als Hij Zijn barmhartigheid bewijst aan de inwoners van Ninevé en als Hij ervoor kiest Zijn ongehoorzame dienaar Jona achterna te blijven lopen. De Heere is soeverein (dat wil zeggen: Hij mag doen wat Hij wil); als Hij de Ninevieten en Jona genadig wil zijn, mag niemand Hem daarvoor ter verantwoording roepen.
Kerntekst
"Maak u op, ga naar de grote stad Ninevé, en predik tegen haar; want hunlieder boosheid is opgeklommen voor Mijn aangezicht." Jona 1:2
Uitleg | Een profeet van God
In Jona 1:1 lees je dat de Heere tot Jona spreekt. Jona is de zoon van Ammitthai. Uit 2 Koningen 14:25 weten we dat Jona een profeet is uit Gath-Hefer, een dorpje in het tienstammenrijk van Israël. Hij profeteert terwijl Jerobeam II koning was over Israël (788-747 v. Chr.). Als je Jona 1 leest, dan denk je al snel dat Jona waarschijnlijk een valse profeet is. Het lijkt er niet op dat hij een kind van God is. Toch kent Jona de Heere wel. In het boek Koningen wordt hij Gods knecht genoemd. De Heere gebruikt Jona als Zijn mond. Daar hoor je in de komende Bijbelstudies meer over.
Het is voor Jona een ingrijpende opdracht die Hij van God krijgt. Hij moet naar Ninevé gaan, een goddeloze stad. Jona moet daar het oordeel aankondigen: 'Predik tegen haar', zegt de Heere. Hij moet daar in zijn eentje naar toe. Een afstand van 1200 kilometer. Wat een opdracht! De Heere vraagt niet of Jona wel wil. Het is een bevel. Jona schrikt van de opdracht. Moet hij naar de heidenen gaan? Profeteren in Israël, Gods verbondsvolk, dat is zijn roeping. Maar het heidense Ninevé? Nee, dat niet!
Jona twijfelt aan het Woord van God. De Heere zegt wel dat het oordeel verkondigd moet worden aan de inwoners van Ninevé, maar voert Hij het dan ook echt uit? En als het toch niet gebeurt? Jona weet het bijna zeker. Het gebeurt toch niet. Hij bedenkt een ander plan.
Gespreksvragen | Een profeet van God
1. Waarom roept deze opdracht van God zoveel vragen op bij Jona?
2. Waar heeft de Heere jou toe geroepen?
Uitleg | Ongehoorzaam
Jona deinst terug voor de opdracht. Hij wil niet. In plaats van naar Ninevé te gaan, gaat hij precies de andere kant op. Hij kan niet vluchten voor de Heere, maar wel voor Zijn opdracht. Hij vaart mee op een schip naar Tarsis. Beneden in het schip zoekt hij een plekje om te gaan slapen. Jona denkt zijn eigen weg te kunnen gaan, maar God accepteert dat niet. De Heere laat een storm opsteken. Het schip dreigt te vergaan in de storm. Met man en macht proberen de zeelieden het schip en hun eigen leven te redden. De kostbare lading gooien ze overboord, maar de storm wordt alleen maar heviger. Ze roepen tot hun god om redding. En wat doet Jona? Hij slaapt! Zo vindt de kapitein hem. Vol verbazing maakt hij Jona wakker en spoort hem aan tot zijn God te bidden om behoud. Misschien kan die God redding geven!
Gespreksvraag | Ongehoorzaam
3. Ben jij ook wel eens een eigen weg ingeslagen, in plaats van dat je luisterde naar God? Zo ja, waarom deed je dat en hoe is dat afgelopen? Zo nee, hoe voorkom je dat je je eigen gang gaat?
Stelling
Op de weg van de zonde kom je altijd God tégen
Uitleg | Schuldig
Het lot wordt geworpen en door God bestuurd. Wat gebeurt er dan? Het lot valt op Jona. Jona weet het: deze storm is mijn schuld. Hij kan er niet meer onderuit. Hij belijdt dat hij de God van Israël dient en vreest. ‘Wat moeten we doen?’, vragen de zeelui zich verbijsterd af. ‘Gooi mij maar overboord’, zegt Jona. Hij neemt de volle verantwoordelijkheid op zich. Het is zijn schuld! Jona heeft geen keus. Het wordt sterven. Óf hij moet overboord óf het schip zal helemaal vergaan. Het is opvallend dat de zeelui aarzelen om Jona overboord te gooien. Ze roeien met man en macht, maar er is geen houden aan. De zeelui roepen zelfs de naam van de Heere aan, terwijl ze even geleden nog tot hun eigen goden baden. Ze voelen aan dat deze God almachtig is. Wat een voorbeeld voor Jona en voor ons!
Gespreksvragen | Schuldig
3. Jona moet ermee voor de dag komen: hij luistert niet naar zijn God. Vertel jij wel eens aan niet-gelovige vriend(inn)en/medestudenten/collega's over God? Hoe doe jij dat?
4. Heidenen die God niet kennen zijn ons soms tot voorbeeld. Herken je dat en hoe?
Uitleg | Overboord
De zeelui aarzelen eerst, maar gooien Jona uiteindelijk toch overboord. Wat gebeurt er dan? Je leest dat de zee stilstaat, de woedende golven komen tot bedaren. Daarom worden de mannen bevreesd voor de Heere. Zij gaan iets doen, wat veel mensen doen als ze heel bang zijn. Naast dat ze de Heere offeren, beloven ze Hem ook allerlei dingen.
Voor Jona wordt het sterven. Dat staat als een paal boven water. Er is geen uitkomst meer. Maar juist als deze geschiedenis afgelopen lijkt te zijn, komt de Heere. Onze onmogelijkheden blijken Gods mogelijkheden te zijn! Hij zorgt voor een vis die Jona opslokt. God laat Zijn barmhartigheid zien! Drie dagen en drie nachten is Jona in de vis en daar gaat Jona bidden.
Gespreksvragen | Overboord
6. De mannen zijn bang voor de Heere en beloven Hem geloften. Ben jij ook weleens bang voor de Heere? Waarom wel of niet?
7. In het laatste vers schittert Gods barmhartigheid. Waarin ervaar jij Gods barmhartigheid?
Slotopdracht
Jona gaat op reis, de verkeerde kant op. Kan dit ook in ons leven gebeuren? Presenteer aan de groep twee voorbeelden die laten zien hoe je een verkeerde kant op kunt gaan, ondanks Gods spreken.
